Wat willen we?

We gaan op het gebied van jeugd en maatschappelijke ondersteuning uit van de kracht van de samenleving en sluiten aan bij de leefwereld van inwoners en gezinnen. Onze activiteiten zijn erop gericht de inwoners in hun kracht te zetten en de samenleving actiever te maken. Hierbij houden we oog voor kwetsbaarheid, vergrijzing en voor jeugd en gezin. Daarbij zijn we gericht op het verminderen van de kosten van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning.

Beleidsindicatoren (verplicht)

Op basis van het beleidsplan vergelijken we dit kengetal niet met Gelderland, maar met Nederland. Vergeleken met dit landelijk gemiddelde (van 7%) ligt gemeente Zevenaar hier onder. Echter, ons beleid is en blijft scherp gericht op het voorkomen van achterstanden bij kinderen.

De cijfers van deze indicator zijn ten opzichte van de jaarrekening 2019 nog niet geactualiseerd op waarstaatjegemeente.nl. Daarom ziet u dezelfde getallen en leest u grotendeels dezelfde toelichting op deze getallen als in de jaarrekening 2019.

Zevenaar heeft in vergelijking met Gelderland meer inwoners met maatwerkarrangementen vanuit de Wmo. Dit heeft verschillende oorzaken:

1. Zevenaar kent ten opzichte van Gelderland een meer vergrijsde populatie. Vergrijzing blijkt een voorspeller voor Wmo gebruik. Het aantal mensen in Zevenaar dat hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) nodig heeft, is daardoor hoger.

2. In de gemeente Zevenaar zijn veel soorten van zorg en ondersteuning vanuit de Wmo als maatwerk georganiseerd. Er zijn (grote) gemeenten in Gelderland die vormen van zorg en ondersteuning als algemene voorziening hebben georganiseerd die in Zevenaar als maatwerk worden ingezet. Hulp bij het Huishouden is hier een voorbeeld van. Diverse (grote) gemeenten hebben dit als algemene voorziening georganiseerd. Aangezien er binnen de Wmo veel gebruik wordt gemaakt van Hulp bij het Huishouden heeft dit een verlagend effect op het Gelders gemiddelde. In Zevenaar hebben we Hulp bij het Huishouden georganiseerd als maatwerkvoorziening. Deze keuze verklaart voor een deel dat Zevenaar meer cliënten met een maatwerkarrangement Wmo kent.

De hoogte van het aantal maatwerkarrangementen per 1000 inwoners bepaalt niet alleen de kosten die gemaakt worden voor de Wmo. Tijdens de presentatie op 11 december 2019 lieten wij u zien dat de gemiddelde kosten Wmo per inwoner in Zevenaar op €219 liggen. Daarmee lagen de kosten in 2018 in lijn met het Gelders gemiddelde (€217). Wij willen de kosten voor de Wmo op het Gelders gemiddelde houden. Daarom hebben we in het beleidsplan Jeugdwet, Wet Maatschappelijke Ondersteuning en Participatiewet 2020-2023 de volgende doelstelling opgenomen: “Vanaf 2020 geven we voor de Wmo (op de taakvelden 6.6 en 6.71) per inwoner jaarlijks niet meer uit dan gemiddeld in Gelderland”.

Daarnaast zien we dat het aantal cliënten met een maatwerkarrangement Wmo ten opzichte van 2018 is gestegen. Naast de vergrijzing in Zevenaar is de invoering van het abonnementstarief en de daaruit voortvloeiende aanzuigende werking een belangrijke verklaring.

In 2018 zijn er 20 jongeren voor de rechter verschenen (in procenten was dit zo laag, dat er naar 0 is afgerond). Een jongere kan dan jeugdreclassering opgelegd krijgen. Hierbij zien we een verband met de 15 trajecten die in de eerste helft van 2019 zijn gestart. Zie de vorige indicator die gaat over jeugdreclassering. Ons beleid richt zich zoals al benoemd op het inzetten van jeugdhulp en een regionale en lokale aanpak Samen Veilig. Maar ook organiseert de gemeente preventievere activiteiten. Enkele voorbeelden zijn: inzet van HALT voorlichtingslessen op de scholen, de aanpak voortijdig schoolverlaten, de aanpak op aansluiting onderwijs en de arbeidsmarkt.
Er is data beschikbaar over deze indicator, maar de bron van de informatie is niet de gemeente zelf. Dat is wel zo bij de andere indicatoren. Ook hier is geen specifieke analyse uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden.

Het gemeentelijk beleid richt zich op het voorkomen van jeugdbeschermingsmaatregelen, maar ziet er ook op toe, dat als deze maatregel wel wordt opgelegd door de rechter, dat deze kwalitatief goed wordt uitgevoerd.
Door de preventieve inzet van de projecten Voorzorg en Stevig Ouderschap vanuit de jeugdgezondheidszorg, maar ook door de inzet van opvoedondersteuning vanuit de regionale inkoop worden ouders daar waar nodig ontlast en ondersteund.
De gemeente probeert de inzet van de maatregel zoveel mogelijk te voorkomen door samen te werken binnen de regionale Beschermingstafel.
Wanneer er toch een maatregel nodig is, is er jeugdbescherming beschikbaar. Dit kopen we in via de regionale inkoop. De samenwerking tussen de Gecertificeerde Instellingen (uitvoerder van de maatregelen), de gemeente en de andere veiligheidspartners wordt geïntensiveerd. Hiermee krijgen we meer zicht en vat op de inzet van jeugdbescherming.
Er is data beschikbaar over de inzet van jeugdbescherming, maar er is geen specifieke analyse voor de jeugdbescherming uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden. Wel zijn er een aantal algemene variabelen te noemen die verklaren waarom Zevenaar hoger scoort op gebruik van jeugdhulp ten opzichte van Gelderland. Deze staan beschreven onder de indicator jeugdhulp algemeen.

Zowel de stijging in volume als de toename van complexiteit per casus is een landelijke trend. Hiervoor gaven wij u al eerder de volgende oorzaken aan:

•   Afnemende tolerantie voor afwijkend gedrag of ontwikkeling.
•   In combinatie met ‘verbeterde’ diagnostiek leidt dat dikwijls tot eerdere diagnoses waarmee vervolgens een beroep wordt gedaan op de jeugdhulp;
•   Prestatiemaatschappij
•   Ouders worden steeds mondiger en nemen in combinatie met de hierboven beschreven punten minder snel genoegen met een advies om geen hulp in te zetten of minder hulp dan gevraagd/verwacht. Daarbij weten ouders steeds beter hun weg naar de jeugdhulp te vinden: via de lokale (wijk)teams, maar als dat niet tot het door de ouders gewenste advies leidt, weten zij ook de weg naar de huisarts als toegangspoort tot jeugdhulp.

Er zijn een aantal variabelen (wetenschappelijk aangetoond dat deze bijdragen aan instroom jeugdhulp) te noemen waardoor Zevenaar hoger scoort op gebruik jeugdhulp dan het Gelders gemiddelde:
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een handicap
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een lager opleidingsniveau
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een laag geboorte gewicht
-   Zevenaar heeft meer volwassenen die gebruik maken van basis GGZ en/ of POH GGZ.
-   Zevenaar heeft meer één-ouder- gezinnen.

Ook hier richt het gevoerde beleid zich op het voorkomen van de inzet van jeugdhulp en een zo kort en licht als mogelijke inzet ervan.
Door het bevorderen van samenwerking tussen de voorliggende voorzieningen zoals scholen, kinderdagverblijven en jeugdgezondheidszorg en gezamenlijk in te zetten op preventie en het bieden van passende hulp aan kinderen en hun gezinnen. Ook wordt de relatie met de huisartsen, als wettelijk verwijzer van jeugdhulp, steeds beter. Door de inzet van de POH bij huisartsen is instroom in jeugdhulp deels voorkomen. Door de regionale contractering van jeugdhulp wordt er gestuurd op kwalitatief goede inzet van jeugdhulp. We stuurden middels trimestergesprekken op de inzet van zorg bij de aanbieders. De komende jaren zullen de resultaten zichtbaar worden van de acties uit de Implementatieagenda Sociaal Domein.

Wanneer jongeren voor de rechter moeten verschijnen, kunnen ze jeugdreclassering opgelegd krijgen. Het doel van jeugdreclassering is om in samenwerking met ouder(s) of netwerk, het gedrag van de jongere te veranderen en recidive te voorkomen. In de eerste helft van 2019 waren er dat voor Zevenaar 15.
Het beleid richt zich op voorkomen van de inzet van een jeugdreclasseringsmaatregel, door ouders en jongeren daar waar nodig te ondersteunen en te ontlasten. Er wordt opvoedingsondersteuning ingekocht voor de ouders/ en verzorgers, maar ook ondersteuning voor de jongeren zelf. Daarnaast is de regioaanpak Samen Veilig 2019- 2022 opgesteld en is in 2020 de lokale aanpak hiervan gereed. Hierin is de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling beschreven.
Het beleid richt zich ook op het zo goed mogelijk ondersteunen van de jongere en zijn netwerk tijdens de jeugdreclasseringsmaatregel. Door kwalitatieve goede inkoop van jeugdreclassering (onderdeel van de regionaal ingekochte jeugdhulp) en door het ondersteunen via jeugdhulp wanneer nodig. Er is daarnaast een nauwe samenwerking met de veiligheidspartners in het lokale veiligheidsoverleg.
Er is data beschikbaar over de inzet van jeugdreclassering, maar er is geen specifieke analyse voor de jeugdreclassering uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden. Wel zijn er een aantal algemene variabelen te noemen die verklaren waarom Zevenaar hoger scoort op gebruik van jeugdhulp ten opzichte van Gelderland. Deze staan beschreven onder de indicator jeugdhulp algemeen.

Wij willen de zelfredzaamheid van onze inwoners, de sociale cohesie en de lokale economie bevorderen. Daarom streven wij naar een inclusieve arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt waaraan alle inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen deelnemen, ongeacht leeftijd, achtergrond of arbeidshandicap. Inwoners die minder zelfredzaam zijn, ondersteunen wij door middel van verschillende voorzieningen.

Beleidsindicatoren (verplicht)

Het percentage werkloze jongeren ligt in gemeente Zevenaar boven het Gelders gemiddelde (2%) en het landelijk gemiddelde (2%). De verschillen zijn klein, een beleidsmatige verklaring voor deze (kleine) verschillen hebben we niet.

Het aantal beschikbare banen per 1000 inwoners verschilt, in vergelijking met onze gemeente ligt het Gelders percentage hoger. Ook het landelijk percentage (792,1) ligt hoger. Dit zijn de meest recente beschikbare gegevens uit de database waarstaatjegemeente.nl ten tijde van aanlevering. Gemeten in 2019, dus voor de uitbraak van Corona. De arbeidsmarkt kan per regio in Nederland sterk verschillen: zowel in kwalitatief als in kwantitatief opzicht. Deze regionale verschillen, verklaren ook het verschil in deze cijfers.

Het aantal lopende re-integratievoorzieningen verschilt in enige mate met provincie Gelderland. En in duidelijke mate vergeleken met Nederland (305,2 in 2018). Het verschil zou verklaard kunnen worden door beleidsverschillen: wij werken veel met loonkostensubsidies. Dat kan gevolgen hebben voor de telling lopende re-integratievoorzieningen en dit zou het verschil kunnen verklaren.

Het cijfer netto arbeidsparticipatie geeft aan hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking ook daadwerkelijk een betaalde baan heeft. Werklozen worden hierin dus niet meegeteld. Het cijfer van de gemeente Zevenaar ligt in de buurt van de provincie Gelderland, de verschillen zijn klein. Vergeleken met landelijk (2019: 68,8%) zijn eveneens de verschillen klein. Derhalve is een passende beleidsmatige verklaring van de (kleine) verschillen lastig te geven.

Het aantal personen met een bijstandsuitkering per 1000 inwoners ligt lager in gemeente Zevenaar in vergelijk met het Gelders aantal. Vergeleken met Nederland (373,9) is het vergelijk met Zevenaar (nog) gunstiger. Ons beleid is er op gericht om -als het even kan , te voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op bijstand.